Diyabetik Retinopati Nedir? Nasıl Önlenir?
Diyabet denildiğinde çoğu insanın aklına şeker tüketimi gelir. Ancak diyabetin yönetilmediği durumlarda ortaya çıkabilen diyabetik retinopati (DR) gibi ciddi komplikasyonlar, görme kaybına kadar varan sonuçlara yol açabilir. Bu yazıda diyabetik retinopatinin ne olduğunu, belirtilerini, risk faktörlerini ve korunma yöntemlerini detaylıca ele alacağız.
Diyabetik Retinopati Nedir?
Diyabetik retinopati, diyabetin gözleri etkileyen bir komplikasyonudur. Uzun süreli yüksek kan şekeri seviyeleri, retinanın beslenmesini sağlayan kan damarlarına zarar verir. Bu durum, damarların tıkanmasına veya anormal şekilde büyümesine neden olarak görme kaybına yol açabilir.
İstatistikler:
- DR, dünya çapında görme kaybının önde gelen nedenlerinden biridir.
- Diyabet hastalarının yaklaşık üçte birinde diyabetik retinopati belirtileri görülür.
- Tip 2 diyabet teşhisi konan hastaların %20’sinde başlangıçta DR belirtileri vardır. Bu oran, 15 yıl sonra %80’e kadar çıkabilir.
Diyabetik Retinopati Türleri
1. Erken Evre Diyabetik Retinopati (Nonproliferatif DR)
Bu evrede yeni kan damarları oluşmaz. Mevcut damarların duvarları zayıflar ve küçük şişkinlikler (mikroanevrizmalar) oluşur. Bu durum, retinaya sıvı ve kan sızmasına neden olabilir. Hastalık ilerledikçe daha fazla damar tıkanabilir.
2. İleri Evre Diyabetik Retinopati (Proliferatif DR)
Bu aşamada hasarlı damarlar tamamen kapanır ve retina yeni ancak anormal kan damarları oluşturur. Bu damarlar kolayca kanayabilir, skar dokusu oluşturabilir ve retina dekolmanına yol açabilir. Ayrıca göz içi basıncının artması glokom riskini de beraberinde getirir.
Diyabetik Retinopati Belirtileri
Erken evrelerde herhangi bir belirti görülmeyebilir. Ancak hastalık ilerledikçe şu semptomlar ortaya çıkabilir:
- Bulanık veya dalgalı görme
- Görüş alanında siyah noktalar (uçuşan cisimler)
- Renkleri ayırt etmede zorluk
- Görüş kaybı
- Görüş alanında boş veya karanlık bölgeler
Diyabetik Retinopati Risk Faktörleri
- Uzun süreli diyabet: Diyabet süresi arttıkça DR riski yükselir.
- Kontrolsüz kan şekeri: Yüksek glikoz seviyeleri damarlara zarar verir.
- Hipertansiyon ve yüksek kolesterol: Damar sağlığını olumsuz etkiler.
- Sigara kullanımı: Dolaşım problemlerini tetikler.
- Hamilelik: Gestasyonel diyabet veya mevcut diyabetin kötüleşmesi riski artırabilir.
Diyabetik Retinopatiyi Önleme Yöntemleri
Diyabetik retinopati tamamen önlenemese de riski azaltmak mümkündür:
- Düzenli Göz Muayeneleri: Yılda en az bir kez detaylı göz muayenesi yaptırın.
- Kan Şekeri Kontrolü: HbA1c testi ile uzun vadeli glikoz seviyenizi takip edin.
- Tansiyon ve Kolesterol Yönetimi: Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle kalp-damar sağlığını koruyun.
- Sigarasız Yaşam: Sigara, damar hasarını hızlandıran önemli bir faktördür.
- Erken Müdahale: Görüşünüzde değişiklik fark ederseniz zaman kaybetmeden doktorunuza başvurun.
Görme Kaybıyla Başa Çıkmak
Diyabetik retinopati nedeniyle görme kaybı yaşayan bireyler için günlük yaşamı kolaylaştıran teknolojik çözümler mevcuttur. Görme engelli bireylerin çevrelerini daha iyi algılayabilmeleri için özel olarak geliştirilen Heysem Akıllı Gözlük gibi yenilikçi cihazlar, bağımsız hareket etme ve bilgiye erişim konusunda destek sağlayabilir.
Unutmayın, diyabetik retinopati erken teşhis ve doğru yönetimle kontrol altına alınabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek ve düzenli kontrollerinizi aksatmayarak göz sağlığınızı koruyabilirsiniz.
