Keratokonus Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Görme kalitesinde ani düşüş, ışığa hassasiyet ve sık sık gözlük numarası değişimi gibi şikayetleriniz varsa, bu durum nadir görülen ancak tedavi edilebilir bir göz hastalığı olan keratokonusun habercisi olabilir. Keratokonus, korneanın incelerek konik şekil almasıyla karakterize ilerleyici bir göz rahatsızlığıdır. Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin Nadir Hastalıklar Ofisi tarafından nadir hastalıklar kategorisinde sınıflandırılmıştır ve her yaştan, cinsiyetten veya etnik kökenden bireyi etkileyebilir.
Keratokonus Nedir?
Keratokonus, gözün ön kısmında yer alan kornea tabakasının incelmesi ve konik bir şekil almasıyla ortaya çıkan ilerleyici bir göz hastalığıdır. Genellikle her iki gözü de etkiler ancak bir gözde daha belirgin olabilir. Araştırmalar, keratokonusun nüfusun yaklaşık %0.7 ila %1.9’unda görüldüğünü göstermektedir.
Kornea, gözün ön kısmında bulunan kubbe şeklindeki saydam tabakadır. Kollajen adı verilen protein ve su bileşiminden oluşan bu doku, göze düzgün şeklini verir ve ışığın doğru şekilde kırılmasını sağlar. Keratokonus geliştiğinde, kornea incelir ve konik bir çıkıntı oluşur, bu da görme kaybına yol açar. Hastalık genellikle ergenlik döneminde başlar ve 30’lu yaşlara kadar ilerleyebilir. İlerleme hızı kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
Keratokonus Nedenleri
Uzmanlar, keratokonusun genetik faktörlerden kaynaklanabileceğini veya doğuştan gelen ancak zamanla ortaya çıkan bir durum olabileceğini düşünmektedir. Kornea dokusunun üretim ve yıkım dengesindeki bozulmalar, kollajenin azalmasına ve korneanın incelmesine neden olur.
Marfan sendromu ve Ehlers-Danlos sendromu gibi bağ dokusu hastalıkları keratokonus riskini artırabilir. Ayrıca, alerjilerin tetiklediği aşırı göz kaşıma alışkanlığının da hastalığa yol açabileceği veya ilerlemesini hızlandırabileceği bilinmektedir. Uygun olmayan kontakt lens kullanımı da risk faktörleri arasındadır.
Keratokonus Belirtileri
Keratokonusun en belirgin belirtisi, göz yuvarlağından dışarı doğru çıkıntı yapan düzensiz şekilli korneadır. Ancak bu belirtinin fark edilmesi zaman alabilir. Diğer yaygın semptomlar arasında:
- Bulanık veya bozuk görme
- Sık sık gözlük numarası değişimi
- Işık hassasiyeti (fotofobi)
- Gözde tahriş hissi ve ağrı
- Gece görüşünde bozulma
- Göz kamaşması ve ışık halkaları görme
Risk Faktörleri
Keratokonus gelişme riskini artıran faktörler şunlardır:
- Ailede keratokonus öyküsü
- Sürekli göz kaşıma alışkanlığı
- Alerjik göz hastalıkları
- Down sendromu gibi bazı genetik bozukluklar
- Uygun olmayan kontakt lens kullanımı
- Göz travması öyküsü
Keratokonus Teşhisi
Göz doktorları, keratokonusu teşhis etmek için çeşitli testler uygular:
Korneal topografi: Bilgisayarlı görüntüleme ile korneanın şeklini haritalandırma
Pakimetri: Korneanın en ince bölgelerinin ölçülmesi
Retinoskopi: Işık reflekslerinin değerlendirilmesi
Biomikroskopik muayene: Kornea katmanlarındaki anormalliklerin tespiti
Keratokonus Tedavi Seçenekleri
Tedavi yaklaşımı, hastalığın evresine ve şiddetine göre değişiklik gösterir.
Erken Evre Tedaviler
Başlangıç aşamasında, yumuşak kontakt lensler veya özel gözlük camları ile astigmatizm düzeltilebilir. Hastalık ilerledikçe, sert gaz geçirgen kontakt lensler önerilebilir.
Orta Evre Tedaviler
Bu aşamada en etkili tedavi yöntemi korneal çapraz bağlama (cross-linking) tedavisidir. Bu işlemde, korneaya riboflavin (B2 vitamini) solüsyonu uygulanır ve ultraviyole ışıkla aktive edilir. Bu sayede yeni kollajen lifleri oluşarak kornea güçlendirilir. Bazı durumlarda, çapraz bağlama tedavisi intrastromal halka segmentleri (Intacs) ile kombine edilebilir.
İleri Evre Tedaviler
İleri keratokonus vakalarında iki temel tedavi seçeneği bulunur:
Korneal halkalar: Kornea yüzeyini düzleştirerek görüşü iyileştiren küçük implantlar
Kornea nakli (keratoplasti): Donör kornea ile hasarlı korneanın değiştirilmesi
Keratokonus Komplikasyonları
Keratokonusun en ciddi komplikasyonlarından biri korneal hidropsdur. Bu durumda, korneanın en zayıf noktasında yırtılma meydana gelir ve göz içi sıvısı anormal şekilde akar. Şiddetli ağrı, şişme ve geçici görme kaybına yol açabilir. Genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir.
Keratokonustan Korunma Yolları
Keratokonus riskini azaltmak için alınabilecek önlemler:
- Gözleri ovuşturmaktan kaçınmak
- Alerji tedavisi ile göz kaşınmasını önlemek
- Uygun kontakt lens kullanımı
- UV ışınlarından koruyucu güneş gözlükleri kullanmak
- Düzenli göz muayeneleri yaptırmak
Sık Sorulan Sorular
Keratokonus körlüğe neden olur mu?
Tam körlük nadirdir ancak ciddi görme kaybı yaşanabilir. İleri derecede skar oluşumu, yasal körlük seviyesine ulaşabilir.
Keratokonus tamamen tedavi edilebilir mi?
Hastalık tamamen ortadan kaldırılamaz ancak etkili şekilde yönetilebilir. Erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.
Keratokonus tehlikeli midir?
Ciddi görme kaybına yol açabilen, yaşam boyu takip gerektiren bir durumdur. Ancak uygun tedavi ve takiple etkili şekilde yönetilebilir.
Görme engelli bireylerin günlük yaşamlarını kolaylaştırmak amacıyla geliştirilen Heysem Akıllı Gözlük gibi teknolojik çözümler, görme sorunları olan kişilerin çevrelerini daha iyi algılamalarına yardımcı olabilir. Bu tür yenilikçi ürünler, görme engelli bireylerin bağımsız yaşam sürdürebilmeleri için önemli destek sağlar.
